W skrócie

Zespół pałacowy w Wace Trockiej, będący niegdyś własnością rodziny Tyszkiewiczów, dziś tworzy ozdobiony kolumnami pałac, dzwonnica z dwiema wieżami, neogotycka kaplica – mauzoleum Tyszkiewiczów, jedyna stajnia na Litwie z elementami neobarokowymi oraz inne budynki. Obecnie dwór jest własnością samorządu stołecznego. Organizowane są tu wycieczki.

Do dziś zachował się pałac, który zbudował marszałek powiatu wileńskiego hrabia Jan Tyszkiewicz (1831–1892). Zachowały się również wszystkie stare drogi i ścieżki parku oraz aleje drzew liściastych, ale sam dwór popadł niestety w ruinę w wyniku wojen. Odbudowano go w latach 1971–1978 pod czujnym okiem architektów Alfonsasa Lagunavičiusa i Jonasa Zibolisa. Następnie przez wiele lat było to miejsce pracy naukowców z Instytutu Rolnictwa, dzięki czemu pałac pozostawał w dobrym stanie. Podczas wojny budynek oddano do dyspozycji niemieckich kolonistów z Holandii. Po wojnie elementy dekoracyjne elewacji pałacu uległy zniszczeniu.

Park dworski został założony w 1884 roku, natomiast do jego gruntownej przebudowany doszło w latach 1898-1900. Autorem parku był francuski architekt krajobrazu Édouard André (1840–1911).

W zespole pałacowym neoklasycyzm, neobarok, neogotyk i elementy architektury ludowej tworzą harmonijną całość.

Reprezentacyjna, ściśle geometrycznie zaprojektowana część pałacowa kontrastuje z malowniczą częścią parku roztaczającego się na zboczach rzeki Waka. Można tu dojrzeć tryskające źródełko.

Krótka historia

Malowniczy park dworski został założony w 1884 roku, a w latach 1898–1900 przebudowany został według projektu francuskiego architekta krajobrazu E. F. Andre (1840–1911).

Najstarszy budynek dworski to drewniana oficyna, która przetrwała z czasów, gdy majątek należał do dworzan Dąbrowskich (koniec XVIII wieku – pierwsza połowa XIX wieku).

Zespół pałacowy w Wace Trockiej otaczał mur (z którego pozostały jedynie fragmenty) z bramami z trzech stron. Północną i południowo-wschodnią część terenu zajmuje park i trzy stawy. W czasach świetności dworu hodowano w nich cenne gatunki ryb. Za panowania J. Tyszkiewicza dwór rozkwitł. Zainstalowano tutaj nawet jedną z pierwszych na Litwie linii telefonicznych. Na dworze serwowano halibuta w sosie holenderskim, gorącą jagnięcinę, jarząbki, bażanty oraz inne wykwintne dania.

Po śmierci hrabiego pałac odziedziczył jego syn Jan (1867–1903), a następnie wnuki. II wojna światowa naruszyła sukcesję. Na początku II wojny światowej dwór splądrowano – zniknęły obrazy, meble oraz inne cenne przedmioty.